Niestrawność i zgaga. Jak sobie z nimi radzić, by poczuć się zdrowo

Szacuje się, że w naszym społeczeństwie na niestrawność cierpi połowa Polaków. Zgaga, czyli pieczenie w przełyku jest jednym z wielu objawów dyspepsji (inaczej niestrawności). Jak radzić sobie z niestrawnością żołądka, żeby czuć się zdrowo i na nowo cieszyć się smacznymi posiłkami.

Niestrawność – jak się objawia i co ją powoduje?

W czasie 2-3 godzin po zjedzeniu posiłku przy niestrawności pojawiają się nieprzyjemne objawy takie jak ból w nadbrzuszu, uczucie pełności w żołądku, odbijanie, nudności i wymioty, wzdęcia i zgaga. Dyspepsja powoduje też złe samopoczucie – dolegliwości bólowe pojawiają się po każdym posiłku i trudno im przeciwdziałać. Przyczyn niestrawności należy upatrywać zarówno w niezbilansowanej diecie ubogiej w produkty alkalizujące (o wysokim pH), jak również w infekcjach bakteryjnych (Helicobacter pylori), zaburzeniach ruchliwości żołądka, przyjmowanych lekach i stresie. Dyspepsję dzieli się również ze względu na czynniki, które ją wywołują. Wyróżnia się więc dyspepsję organiczną i czynnościową. Choroby przewodu pokarmowego – choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, refluks żołądkowo-przełykowy, a także zapalenie żołądka przyczyniają się do dyspepsji organicznej. Niestrawność czynnościowa wiąże się z uczuciem przepełnienia w żołądku i długotrwałym zaleganiem pokarmu. W tym przypadku ból nadbrzusza raczej nie występuje. Dyspepsji jako zbioru dolegliwości nie uznaje się za jednostkę chorobową.

Niestrawność typu refluksowego

Dyspepsja organiczna spowodowana refluksem żołądkowo-przełykowym manifestuje się zgagą oraz wymiotami. Na skutek nieprawidłowego funkcjonowania dolnego zwieracza przełyku (LES, ang. Esophageal Sphincter) treść żołądkowa wraca do przełyku powodując uczucie palenia w klatce piersiowej i gardle. Cofające się kwasy żołądkowe podrażniają przełyk, stąd piekący ból po zjedzeniu posiłku. U osób z zaburzoną funkcją LES zgaga pojawia się po każdorazowym spożyciu pokarmów. Fizjologiczny refluks od czasu do czasu występuje jednak również u osób zdrowych. Na zwieracz przełyku wpływa dieta, sposób jedzenia i styl życia. Zgaga pojawia się również przy zmianach hormonalnych. Cierpią na nią kobiety w pierwszych miesiącach ciąży, kiedy to progesteron rozluźnia mięśnie przewodu pokarmowego. Na późniejszym etapie ciąży zgaga spowodowana jest uciskaniem powiększającej się macicy na żołądek. Oprócz piekącego bólu za mostkiem zgadze towarzyszy kwaśny lub gorzki posmak w ustach, nieprzyjemne odbijanie i charakterystyczny zapach z ust.

Sposoby na niestrawność i zgagę

Jedzenie w biegu zbyt dużych porcji nasila objawy niestrawności żołądka, w tym zgagę. Szybko i niedokładnie przeżuwane pożywienie trafia do układu pokarmowego, gdzie z trudem jest trawione. Pojawiają się wzdęcia, uczucie pełności i cofanie soków żołądkowych do przełyku. Tłuste potrawy długo zalegają w żołądku, dlatego osobom cierpiącym na zgagę odradza się jedzenie wysokotłuszczowych potraw, smażonych w tłuszczu na wysokiej temperaturze. Dolegliwości dyspeptyczne pojawiają się często po spożyciu kwaśnych soków owocowych, mleka oraz kawy i alkoholu. Dieta przy niestrawności i zgadze powinna opierać się o produkty jak najmniej przetworzone. Zaleca się spożywanie dużych ilości gotowanych warzyw, chudych mięs i ryb przygotowanych bez dodatku tłuszczu oraz wybranych zbóż i kasz. Przy wystąpieniu zgagi można szybko sobie z nią poradzić, zażywając leki z grupy antacydów.

Zgaga w trakcie ćwiczeń

Podczas ćwiczeń, szczególnie przy sportach wytrzymałościowych pojawiają się różne problemy ze strony układu pokarmowego. Biegacze, osoby trenujące sporty aerobowe i podnoszące ciężary doznają nieprzyjemnych gastrycznych przypadłości m.in. takich jak zgaga, odbijanie, nudności, wymioty, bóle brzucha, biegunki, nagłe skurcze. Natężenie dolegliwości różni się w zależności od intensywności uprawianej aktywności. Żeby ćwiczyć bez żadnych przeszkód, posiłek należy zjadać 3-4 godziny wcześniej. Organizm będzie miał czas na całkowite i spokojne strawienie pokarmu. Przed intensywnym i długotrwałym wysiłkiem należy unikać produktów bogatych w błonnik, tłuszcz oraz bardzo duże ilości białka i cukrów prostych. Posiłek stały warto zamienić na płynny koktajl, który doda potrzebnej energii i szybko wchłonie się do organizmu.

Niestrawność i zgaga utrudniają komfortowe życie. Każdy posiłek wiąże się z dolegliwościami bólowymi trudnymi do opanowania. Wystarczy jednak odpowiednia dieta wyrównująca pH żołądka, żeby odczuć poprawę i poczuć się zdrowiej.