Skóra pełni znaczącą rolę dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Nie tylko chroni przed niekorzystnym wpływem czynników atmosferycznych, ale także przed bakteriami czy innymi drobnoustrojami, które mogą wywoływać rozmaite choroby. Jest ona barierą, która ma za zadanie przekazywać różnego rodzaju bodźce, pochodzące z zewnątrz. Bez wątpienia to jedna z najważniejszych i największych struktur w ludzkim organizmie.
Budowa skóry
Powierzchnia skóry w dużej mierze zależy od indywidulanych uwarunkowań każdego człowieka, od tego jak jest zbudowany i ile ma wzrostu. Zasadniczo jednak zakłada się, że skóra standardowo zbudowanego, dorosłego człowieka zajmuje około 2 metrów2 powierzchni, a jej grubość waha się w granicach od 0,5 do nawet 4 milimetrów. Składa się ona z warstw, do których należy naskórek i skóra właściwa, która połączona jest tkanką podskórną.
Najbardziej zewnętrzną częścią skóry jest naskórek. Zbudowany jest on z komórek – keranocytów, które ściśle przylegają do siebie i tworzą nachodzące na siebie warstwy nabłonka płaskiego. Są to kolejno warstwy: rogowa, ziarnista, kolczysta i podstawna.
Warstwa rogowa naskórka, jest najbardziej wystawiona na działanie czynników zewnętrznych. Zrogowaciałe komórki tej warstwy ulegają zniszczeniu, a wraz z nimi z powierzchni skóry usuwane są wszelkiego rodzaju mikroorganizmy chorobotwórcze. W taki sposób naskórek ochrania głębiej położone tkanki przed wniknięciem pasożytów czy różnego rodzaju szkodliwych substancji. Dzięki temu również zwiększa się odporność skóry na uszkodzenia mechaniczne i promieniowanie UV.
Natomiast warstwa podstawna, zwana jest także warstwą rozrodczą. W niej powstają nowe komórki zewnętrzne naskórka – komórki walcowate, które jak już wspomniano wcześniej, ulegają naturalnemu procesowi rogowacenia i złuszczenia. Tam również znajdują się melanocyty, czyli komórki barwnikowe, w których zachodzi synteza barwnika, mająca wpływ na karnację danego człowieka.
Skóra właściwa zbudowana jest z dwóch warstw:
* brodawkowatej – warstwa granicząca z naskórkiem, łącząca się z nim za pomocą brodawek. Są to niewielkie wypustki, które tworzą tzw. listewki skórne. Zjawisko to można łatwo zaobserwować na palcach dłonic, gdyż wspomnianym listewkami, są dobrze wszystkim znane linie papilarne.
* siateczkowatej – w nią to w płynny sposób przechodzi warstwa brodawkowata. Zbudowana jest z tkanki tłuszczowej oraz z włókien kolagenowych i włókien sprężystych.
Włókna te pełnią znaczącą rolę w organizmie:
* Włókna kolagenowe – to podstawowy składnik budulcowy skóry, który jest rozciągliwy oraz odporny na uszkodzenia. Od ich stanu zależy wygląd zewnętrzny skóry. Na skutek szkodliwych czynników i wraz z wiekiem stan ich stopniowo się pogarsza.
* Włókna sprężyste – otaczają włókna kolagenowe i to one odpowiadają za rozciągliwość i sprężystość skóry.
Tkanka podskórna jest zlokalizowana tuż pod skórą właściwą i łączy się z nią w sposób czynnościowy i anatomiczny. Zbudowana jest z tkanki łącznej, a w jej wolnych przestrzeniach także gromadzą się komórki tłuszczowe, tworząc tzw. podściółkę tłuszczową. Warto również wspomnieć, że w skórze znajdują się naczynia włosowate, które mają zdolność do zwężania czy rozszerzania w zależności od tego, jakie warunki fizyczne panują na zewnątrz. Jest ona łącznikiem pomiędzy skórą, a innymi tkankami organizmu.
Funkcje skóry i jej znaczenie dla człowieka
Definiując podstawową funkcje skóry, można powiedzieć, że jest ona powłoką chroniącą cały organizm przed nieprzychylnymi czynnikami zewnętrznymi. To pewnego rodzaju bariera pomiędzy wnętrzem organizmu człowieka, a tym co jest na zewnątrz. To naskórek jest pierwszą linią obrony, jeśli chodzi o otarcia czy uderzanie, a warstwa tłuszczowa pełni rolę amortyzatora, chroniąc tkankę mięśniową przed uszkodzeniami.
Skóra pełni także rolę termoregulatora, co oznacza, że organizm może funkcjonować bez względu na to jakie warunki panują w otoczeniu. Współpracuje ona także ściśle z układem odpornościowym, jak również jest dobrym przewodnikiem niektórych leków np. przeciwbólowych czy hormonów. Dzięki właściwościom skóry, takim jak oddychanie, wydalanie i wchłanianie, pozwala na pozbycie się nagromadzonych w organizmie toksyn.