Stres jest codziennym towarzyszem, każdego z nas, dopada w wielu sytuacjach czy to w domu, czy w pracy. Kiedy się stresujemy w naszym organizmie wytwarza się hormon stresu tzw. kortyzol.
Na samym początku wytłumaczymy co to jest kortyzol ?
Kortyzol jest wytwarzany w naszych nadnerczach, jest to tzw. hormon stresu. Kortyzol, który wytwarza się m.in. podczas stresujących sytuacji, motywuje nasz organizm do działania, podwyższa stężenie glukozy we krwi, dzięki czemu wytwarzamy więcej energii. Kortyzol wzmaga hormony adrenaliny i noradrenaliny, dzięki którym lepiej radzimy sobie w trudnych i stresujących sytuacjach.
Kortyzol a siłownia – kortyzol w sportach siłowych
Wielu kulturystów uważa, że kortyzol to wróg numer jeden w sportach sylwetkowych, ponieważ zaburza anabolizm naszych mięśni. Kortyzol zwiększa rozpad białek, węglowodanów oraz tłuszczy, wpływa na ból mięśniowy oraz może być jednym z czynników przetrenowania.
Zdrowy organizm dorosłego mężczyzny wytwarza do 25 mg kortyzolu w 24 godziny, kiedy na tą samą osobę oddziałuje silny stres, poziom może zwiększyć się, aż o 10 razy, więc wrzuć na luz !
Normy kortyzolu są zależne od pory dnia i wynoszą:
godzina 8:00 | 5 – 25 ug/dl (0,14 – 0,96 UMOL/L lub 138 – 690 nmol/l)
godzina 12:00 | 4 – 20 ug/dl (0,11 – 0,54 UMOL/L lub 110 – 552 nmol/l)
godzina 24:00 | 0 – 5 ug/dl (0,0 – 0,14 UMOL/L lub 0 – 3,86 nmol/l)
Kiedy zrobić badania ilości kortyzolu we krwi ?
Jeżeli masz podejrzenia o zespół Cushinga, jest to nadmiar kortyzolu we krwi, objawia się ona przez:
- nadciśnienie
- bezsenność
- depresje (zaburzenia nastrojów)
- wzrost tkanki tłuszczowej w okolicach twarzy, szyi oraz tułowia.
UWAGA: Należy pamiętać , że nasz poziom kortyzolu, może być rożny z uwagi na nasz stan zdrowia, przykładowo: infekcje, gorączki, otyłość oraz intensywny trening, podwyższają poziom kortyzolu. Te czynniki często są mylone z chorobowymi zaburzeniami kortyzolu. Pamiętaj, aby badać się regularnie i nie denerwować na zapas. Zawsze bierz pod uwagę, jedynie opinię dobrego lekarza.
Czynniki obniżające poziom kortyzolu:
- suplementacja magnezem (po aerobach)
- słuchanie muzyki relaksacyjnej – obniża stres, co za tym idzie kortyzol
- masaże relaksacyjne
- kwasy omega-3, mogą obniżyć kortyzol wywołany przez napięcia psychiczne
- dobra zabawa, radość, śmiech
- Regularne zajęcia taneczne
- Wyciąg z korzenia rośliny zwanej Withania sommifera.
- Picie ziół o działaniu uspokajająco – relaksacyjnym.
- Odpowiednia ilość snu około 8h/dobę
- zbilansowana dieta
Czynniki, które mogą zwiększyć poziom kortyzolu to:
- zaniedbywanie snu
- kofeina
- infekcje, wirusy, przeziębienie, gorączka
- stresująca sytuacja rodzinna, np. śmierć bliskiej osoby
- intensywne i długotrwałe ćwiczenia fizyczne
- ciężka praca fizyczna
- traumy
- podskórna tkanka tłuszczowa
- niepewność siebie
Objawy zaburzenia poziomu kortyzolu
Objawy nadczynności nadnerczy, wtedy nasz kortyzol jest podwyższony i mogą występować następujące objawy Hiperkortyzolemii:
- nadciśnienie tętnicze
- osteoporoza
- zmniejszona odporność organizmu
- osłabienie mięśni
- otyłość (nadmierna tkanka tłuszczowa w okolicach szyi, twarzy, barków, ramion)
- wzrost poziomu glukozy we krwi.
Przyczynami mogą być, rak nadnerczy, gruczolak nadnerczy, ektopowa produkcja ACTH)
Objawy hipokortyzolemii, wynikającej z obniżonego poziomu kortyzolu we krwi:
- spadek wagi ciała
- obniżenie ciśnienia
- osłabienie mięśni
- hipoglikemia
Kortyzol – hormon stresu – podsumowanie
Podsumowując, jeżeli jesteś osobą trenującą, która chce zachować zdrowie, motywację oraz stałe postępy na siłowni, koniecznie zadbaj o utrzymanie niskiego poziomu kortyzolu, tak aby jego wartość była w normie.
Prawidłowy poziom kortyzolu, odpowiada nie tylko za sferę fizyczną, lecz także psychiczną. Dbaj o odpoczynek, relaks oraz zdrowe żywienie i umiarkowaną aktywność fizyczną. O ile nie chorujesz na żadną poważną chorobę, dzięki zdrowym trybie życia, utrzymasz nerwy i kortyzol na wodzy : )
Redaktor Pakernia24: Walczak Sebastian